De vlammenwerpers

De jonge kunstenares Reno komt in 1975 naar New York om uit haar fascinatie met snelheid en motoren kunst te maken. Haar aankomst in de stad valt samen met een plotselinge opleving in de kunstwereld, waar kunstenaars de grenzen tussen leven en kunst proberen te vervagen. Reno begint een affaire met de kunstenaar Sandro Valera, telg uit een rijke Italiaanse familie die een motorenfabriek bezit. Via hem belandt Reno bij de kunstenaarselite van New York, en uiteindelijk in Italië, waar ze verwikkeld raakt in de radicale politieke beweging die dat land teistert.

Tijdens mijn verlof leef ik trager, geniet ik nog meer van boeken en wens ik niet gepakt te worden in snelheid, ook niet tijdens het lezen. Helaas, met 'De vlammenwerpers' van Rachel Kushner was er opnieuw geen houden aan. Ik heb het boek verslonden aan snelheid waaraan een motard slechts kan van dromen. Het is ook een boek waarin de rode draad de valera is, een motor van Italiaanse makelij bestuurt  door Reno, een kunstenaar die het wil maken in New York. Zij heeft het plan opgevat om snelheid cinematografisch in zuivere lijnen te zetten op de Bonneville-zoutvlakte van Utah. Zelden zo'n scherpe roadtrip meegemaakt op een snelheidsduivel langsheen de Amerikaanse autowegen. Je zit als het ware tijdens een duizelingwekkende snelheid achterop bij Reno. Kushner snelt niet alleen langsheen asfalt en zout maar ook doorheen tijd, ruimte en plaats. Alle grenzen tussen de realiteit en fictie worden verlegd en opengebroken. De vlammenwerpers raast doorheen de geschiedenis van een Italiaans motoren- en bandenmerk, doorheen het ik-of-hij van het individu in de eerste wereldoorlog, doorheen de opbouw van een imperium op de schouders van de slavernij in Zuid-Amerika, doorheen de anarchistische aanslagen van Rode Brigade ( ik kon de link met la meglio giovantu niet uit mijn hoofd zetten...) en de would-be kunstscene van New York. En of dat nog niet genoeg is het ook nog de vertelling van een ontluikende volwassenheid in al zijn mooie maar ook emotioneel moordende facetten. De snelheidsmeter kan niet constant tegen de honderdtachtig km/u aan bengelen want dan gaat de motor en het verhaal in overdrive. Gelukkig geeft Kushner regelmatig gas terug, dikwijls om reserves op te bouwen voor een nieuw stuk waarin de gashendel volledig wordt opengedraaid. Dit is geen boek voor iemand die eens per jaar op vakantie wat leesvoer ter hand neemt om de tijd te doden. Dit is gemixt verhalen-krachtvoer met dwarsverbindingen, een veelvoud aan personages en hun samenhang in tijd en emoties die de leeshonger van een leesfanaat in racetime bevredigt.

Jan Stevens