Het huis met de schaduw
Laura en haar kinderen komen een lange zomer naar Gost om daar het grote vervallen huis net buiten het stadje op te knappen. Het stille Gost, midden in de bergen en bloemenvelden van Kroati?, leeft op door deze bedrijvigheid. Laura's man blijft voor zijn werk in Engeland en dus is het buurman Duro die haar helpt het vakantiehuis bewoonbaar te maken. Met zijn twee jachthonden heeft hij het lege huis jarenlang in de gaten gehouden. De onrust die Laura in het stadje veroorzaakt maakt duidelijk dat de bewoners van Gost niets moeten hebben van buitenstaanders die de bedrieglijke rust komen verstoren. Langzaam wordt duidelijk dat Duro oude banden heeft met het huis, waarover een donkere schaduw hangt.
‘Het huis met de schaduw’ lijkt een eenvoudig verhaal over een Engels gezin dat een goedkoop leegstaand huis in het mooie Kroatië wil opknappen en met winst doorverkopen als zomerhuis. Dit lijkt een lucratieve business, want er staan veel leegstaande huizen in deze streek. De streek heeft dan ook een prachtig landschap met velden vol wilde bloemen en uitgestrekte bossen.
Laura vindt de perfecte klusjesman in Duro. Haar man is voor het werk thuis gebleven en dus kan ze wel wat hulp gebruiken. Duro kan alles repareren en weet waar je goedkoop materialen kunt krijgen, zelfs de oude auto die achterin een schuur staat kan hij nog maken. Hij legt een aantal nieuwe dakpannen op het lekkende dak, ze hebben een afwijkende kleur, maar dat geeft niet. Die afwijkende kleur hebben nagenoeg alle huizen in de buurt. Duro weet zelfs een winkeltje waar je de gekleurde steentjes kunt kopen voor het mozaïek dat ze op de buitenmuur en op een oude fontein vinden.
Het verhaal wordt verteld vanuit Duro. Gaandeweg merk je dat hij meer met het huis verbonden is, dan hij aan Laura en de kinderen laat blijken. Via zijn gedachten zien we het beeld van de omgeving in een ander licht, of beter gezegd in het duister van de verschrikkelijke burgeroorlog na het uiteenvallen van Joegoslavië. De vruchtbare akkers staan vol wilde bloemen door de aanwezigheid van landmijnen, de veelkleurige dakpannen zijn geen streekfolklore, maar verhullen de gaten van mortierinslagen. De vele leegstaande huizen zijn vaak het resultaat van etnische zuiveringen.
De oorlog is al jaren voorbij en vele bewoners van Gost willen de verschrikkingen zo snel mogelijk vergeten. Duro echter niet, hij wil dat vooral die inwoners die zich aan de zuiveringen hebben schuldig gemaakt, die oorlog nooit vergeten. Buren en zelfs jeugdvrienden werden elkaars doodsvijanden.
Duro is het ‘geweten’ van het stadje. Hij weet dat veel mensen, zoals de vroegere bewoners van Laura’s huis, niet plotseling verhuisd zijn. Hij vond tijdens het jagen de gedumpte lijken in een ravijn. Het opknappen van het huis moet de herinnering aan de oude bewoners weer levend maken bij de inwoners van Gost.
Het karakter ‘Duro’ wordt fantastisch neergezet. Een geharde Balkanman die veel heeft meegemaakt, die is opgegroeid met een jachtgeweer in de hand en de omgeving op zijn duimpje kent. Het mooie meertje waar hij met zijn jeugdliefde ging zwemmen, maar ook de vele ravijnen waar tijdens de oorlog lijken verdwenen kent hij. Zelf vocht hij ook als een soort scherprechter in de burgeroorlog waarin meerdere partijen met elkaar vochten. En nu nog is hij in een stille strijd verwikkeld met zijn vroegere vrienden. Een oorlog gevoerd met stiltes in een café, of door het opknappen van een door de oorlog besmet huis, het huis met de schaduw.
Het is een indrukwekkend boek om te lezen en ik ga het zeker aanbevelen bij mijn vrienden.
Silvia van Elzelingen