Noem het slaap

Noem het slaap, oorspronkelijk uitgegeven in 1934, is een klassieker die generatie na generatie opnieuw wordt ontdekt. Deze grootse joods-Amerikaanse bildungsroman beschrijft de jeugd van immigrant David Scheurl, die met zijn ouders per stoomboot in New york arriveert om een nieuw leven te beginnen. In een stijl die doet denken aan James Joyce en Isaac Bashevis Singer verweeft Henry Roth subtiel de rotsvaste band tussen moeder en zoon met de twijfels en angsten die David ervaart, terwijl hij zijn eigen identiteit zoekt in de smeltkroes van het New York van de jaren twintig.
 
Ik heb dit boek erg graag gelezen en deed ook wat opzoekwerk achteraf. De Amerikaanse schrijver Henry Roth overleed op 89-jarige leeftijd in New Mexico. Het boek verscheen reeds in 1934 en kreeg toen vernietigende kritiek. De schrijver zette meer dan een halve eeuw geen letter meer op papier…’Call it sleep’ werd in paperback opnieuw uitgebracht in 1964. Het boek blijkt een stuk autobiografisch. Henry Roth werd in een joods gezin geboren en na zijn geboorte vertrok zijn vader naar New York, op zoek naar een beter leven. Vrouw en kind volgden hem anderhalf jaar later.
 
Het beschrijft de ervaringen van een klein joods jongetje uit Europa dat in het drukke New York belandt. Zijn vader was daar al eerder toegekomen en had geld gestuurd om de overtocht te maken. De vader maakt dan al een zeer verbitterde indruk.
Je stapt binnen in de beangstigende wereld van Lower East Side op Manhattan door de ogen van een kind. Het fonetisch taalgebruik van David maakt het lezen soms wat lastiger maar ook intenser. Je voelt de strijd die in het gezin wordt geleverd. De problemen die ze ervaren en de sterke band die er is tussen moeder en zoon. Je voelt dat er onderliggend in de relaties binnen het gezin een aantal geheimen schuilhouden…
Ik werd vooral geraakt door de rauwheid van het migrantenbestaan. En vroeg me meteen af hoe het vandaag aanvoelt om als immigrant ergens te belanden waar je niet meteen welkom bent…

Saskia van Bastelaere