Onschuldig als jij
Onschuldig als jij van Rowan Hisayo Buchanan is een prachtig geschreven roman. Het verhaal voert de lezer van New York, Connecticut naar Berlijn.
Onschuldig als jij gaat over Yuki Oyama, een Japans meisje, dat het probeert te maken als kunstenaar en Yuki’s zoon Jay, die als volwassen man zijn moeder Yuki weer opzoekt. Ze hebben elkaar al jaren niet gezien. Jay moet Yuki het testament van zijn vader overhandigen en confronteert haar met haar eigen verleden. Ze heeft hem verlaten toen hij 2 jaar oud was. Onschuldig als jij is een sprankelende roman over identiteit, familie en vergiffenis. Rowan Hisayo Buchanan zet zichzelf er in één klap mee op de literaire kaart.
“ De kinderen die over de lege weg rennen. Hun schaduwloze voeten. Ze schreeuwen, hun ogen tot puntjes gesloten. De meesten dragen witte overhemden, verwarrend netjes voor een oorlog, maar precies in het midden van de weg rent zij – naakt. Elke plooi van haar botten is door haar huid te zien. Haar kleine schaambeen steekt uit. En achter haar de soldaten en de napalmwolk.”
De Vietnam-oorlog is echter maar een zijlijn, eerder een aanwijzing van één van de tijdssprongen die dat verhaal wonderlijke verhaal bevat. Yuki Oyama een schriel, klein Japans meisje in de metropool New York, 1968, droomt ervan om kunstenaar te worden. Ze is echter volledig vereenzaamd en outcast bij haar leeftijdsgenoten. Ze klampt zich vast aan Odile, vrijgevochten en extravert, ze mag er zelfs bij inwonen als haar ouders terugkeren naar Japan. Maar ook daar geraakt ze niet geconnecteerd, temeer omdat de vriend Lou van Odiles moeder losse handjes heeft en haar nauwelijks bekijkt. Als dan nog Odile ontdekt wordt als model en de wereld rondtrekt krijgt haar zelfbeeld nog een grotere knauw en slaat de vereenzaming wel heel hard toe.
Los van dit tijdsbeeld start het boek met het bezoek van Jay aan zijn moeder Yuki in Berlijn 2016. Waar hij het testament van zijn vader moet overhandigen. Jay die zijn moeder nooit heeft gekend en niet weet waarom zij uit zijn leven verdween begrijpt niet wat zijn vader bezielde om zijn huis aan Yuki na te laten. Via de mooi gestructureerde opmaak leer je Jay kennen in het heden, hij heeft een galerie en worstelt met zijn pril vaderschap.
Ondertussen stopt de wereldvreemde Yuki met haar school en gaat te werk bij de uitgeverij waar Lou werkt. Ze wil op zichzelf de weg effenen naar de kunstwereld. Ze wil doorzetten maar bereikt niet wat ze wenst. Verliefd worden en samenwonen met Lou die ook bij haar zijn agressiviteit loslaat maar haar ook psychisch neerdrukt blokkeren haar hele leven. Ze heeft ook nooit geleerd om te leven.
Zachtjes legt Buchanan in het verdere relaas de parallellen bloot tussen Jay die moederloos is opgegroeid en Yuki die zonder ouders haar moeilijke adolescentie moest aanvaarden. Ze doet dit in een prachtige bloemrijke taal die dikwijls flirt met poëzie. Haar beeldspraak is dikwijls gewoon even het herlezen waard, ik betrapte mezelf er regelmatig op. Eens ik vat kreeg op de wisselende structuur waarin de twee hoofdpersonages langzaam doorheen de tijd en plaats tot elkaar komen werd ik vastgekluisterd in hun verhaal maar nog meer in hun psyche.
Wat mij echter het meeste raakte in dit sterk debuut is de inkijk in de psyche van een kunstenares, van een persoon die de wereld bekijkt vanuit een punt waar velen niet toe komen. Net zoals het boek wonderlijk, maar toch vereenzaamd en geen blijf wetend met de onmacht van een maatschappij die dit niet kan zien.
Jan Stevens
Ze heeft een heel erg opvallende naam: Rowan Hisayo Buchanan (1990). Je voelt het al aankomen, deze jonge schrijfster is van een gemixte afkomst: ze is een Japans-Brits-Chinees-Amerikaanse combinatie. Deze dame heeft heel wat universitaire bagage opgeslagen en heeft – ondanks haar nog jonge leeftijd – reeds gewoond in Londen, New York, Tokio, Madison en Norwich. Met ‘Onschuldig als jij’ viert ze haar romandebuut… en wat voor een eersteling heeft ze neergezet!
Het verhaal vangt aan in New York in 1968. De zestienjarige Yukiko (Yuki) Oyama ziet haar beide ouders opnieuw vertrekken naar Japan, terug naar het echte thuisland. Yuki gaat niet met hen mee, ze blijft waar ze is, in New York. Ze maakt kennis met Odile en haar schrijvende moeder, die Yuki in hun huis opneemt. Vader en moeder Oyama keuren dit goed; ze zijn er zich echter niet van bewust dat hun dochter naar de kunstacademie wil en niet naar de universiteit. Veel jaren later (het heden) staat Yuki’s zoon Jay in het middelpunt van de belangstelling, hij werd tijdens zijn jonge jaren door zijn moeder verlaten. Dit breekt hem nu nog steeds zuur op; zeker nu hij zelf vader is van een dochter. Hij voelt zich niet met haar verbonden. Na de dood van zijn vader wordt Jay nog eens extra geconfronteerd met het verleden. Hij moet naar Berlijn om ginds het testament van vader over te maken aan moeder Yuki. Een nieuwe ontmoeting tegemoet met de vrouw die hem vroeger heeft verlaten.
Buchanan schrijft haar verhaal in een sublieme taal die opvallend fris en hedendaags klinkt. Tevens weet ze al vrij vlug je lezershart te veroveren en blijft ze je boeien tijdens het lezen van het eerder ongecompliceerde verhaal. Prachtige metaforen zijn nooit ver weg. Subliem beschrijft de auteur de gevoelens van haar belangrijkste personages, waarbij de tekortkomingen en het leed van haar protagonisten stevig in de verf worden gezet. Ook voel je heel goed aan, hoe geïsoleerd Yuki en Jay wel zijn. Je krijgt er zelf een oncomfortabel gevoel bij. De verfrissende kijk van de schrijfster op de wereld is een belangrijk pluspunt.
‘Onschuldig als jij’ is een sprankelende roman waarin de weemoed woelig tiert. Het verlangen en het zoeken naar een eigen persoonlijkheid, het belang van een hechte familie, vergeving en verlatenheid zijn prominente thema’s in dit boek. Een fijnbesnaard verhaal dat je niet onverschillig kan laten. Met haar eerste roman is het al meteen duidelijk, welk vlees van literaire topkwaliteit je met Rowan Hisayo Buchanan in de kuip hebt!