Mohammed en het ontstaan van de islam

Wie was Mohammed? Wat was zijn boodschap? En hoe kon de islam zich in zo korte tijd zo enorm verbreiden?
In dit boek schetst Marcel Hulspas een genuanceerd en realistisch beeld van de Profeet en de wereld om hem heen. Aan de hand van niet-islamitische bronnen en de oudste biografieën laat hij zien dat Mohammed onderdeel uitmaakte van een brede religieuze hervormingsbeweging in Arabië. Met vele anderen was Mohammed ervan overtuigd dat de Arabieren moesten terugkeren tot de ware religie van Abraham. Hij waarschuwde de inwoners van Mekka dat ze de eredienst rond de Kaäba moesten zuiveren, maar vond nauwelijks gehoor. Nadat zijn volgelingen de stad hadden verlaten, zette hij zijn strijd voort vanuit Medina. Hulspas vergelijkt de verhalen over Mohammed met Koranverzen
en andere bronnen, en komt zo tot een op vele punten radicaal andere visie op het leven van de Profeet en het ontstaan van de islam. En hij weet deze visie op een overtuigende wijze te verbinden met de roerige geschiedenis van de regio in de eerste helft van de zevende eeuw. Dit boek biedt een nieuwe kijk op het leven van Mohammed en het ontstaan van de islam. Het zal daarmee hopelijk bijdragen aan een verdieping en verbreding van het debat hierover in ons land.

---

Een zo achtenswaardige uitgeverij als Atheneum- Polak & Van Gennep is op zich al garantie voor kwaliteit. Des te groter was mijn ontgoocheling toen ik aan de inleiding begon: er was geen inleiding namelijk. In een inleiding gaat de auteur de lezer toch vertellen wat hem dwarsligt of boeit (het waarom: zijn motivatie of werkhypothese), wat hij gaat doen (inhoud) en hoe hij dat gaat doen (werkwijze of methode). Niets van dat alles dus. Ontgoocheling nummer 1.
Hierna ging ik achteraan kijken naar de bronnen en literatuurlijst. Niets te vinden. Ontgoocheling nummer 2: een hisorisch werk heeft de voor de handliggende plicht om zijn bronnen te vermelden zodat de lezer zelf kan gaan controleren of de schrijver wel de waarheid schrijft. Deze omissie is toch wel zeer ernstig, niet.
Ondanks deze twee ontgoochelingen wilde ik de schrijver desalniettemin  nog een kans geven en begon te lezen. Ik selecteerde een aantal hoofdstukken, niet chronologisch maar per thema, wat de schrijver zelf ook gedaan heeft. Na een vijftal hoofdstukken te hebben gelezen kon ik niets anders dan te concluderen dat al deze hoofdstukken bij elkaar geraapt zijn en waarschijnlijk ooit apart geschreven zijn, laat staan uitgegeven.
Daarbij is de schrijfstijl ook zeer telegramachtig, waardoor ik steeds afgedwaald geraakte van hetgeen de schrijver wilde meegeven. Kortom, weinig of geen consistentie. Journalistenschrijverij en irriterend eclectisch: waarschijnlijk van overal en weet waar bij elkaar gescharreld.
Ik begrijp dus ook niet waarom Atheneum uitgeverij dit boek heeft uitgegeven.
Waarschijnlijk vanuit de commerciële illusie dat iets over de Islam wel goed zou verkopen.
Amen.
Leo Reyntjens