Malafrena
‘Malafrena’ is een vroege, realistische roman van Ursula Le Guin, die zich afspeelt in het denkbeeldige land Orsinia in 1825, wanneer Itale Sorde, de idealistische jonge erfgenaam van het afgelegen landgoed Val Malafrena, naar de bruisende hoofdstad vertrekt. Zijn vader is daar allerminst blij mee. Sorde wil gaan werken als journalist, maar wordt al snel meegesleurd in de revolutie die voorbestemd lijkt het hele continent te overspoelen. ‘Malafrena’ leest als een kruising tussen Stendhal en Tolstoj – gesitueerd in het Centraal-Europa dat wij kennen uit het werk van Joseph Roth. Ursula K. Le Guin (1929-2018) schreef romans, kinderboeken en korte verhalen, vaak in de genres fantasy en sciencefiction. ‘Malafrena’ en de andere Orsiniaanse vertellingen ontstonden tussen de jaren vijftig en 1979, en zijn opgenomen in de prestigieuze Library of America-reeks.
Ursula K. Le Guin (1929-2018) was één van de meest gevierde sciencefiction en fantasy auteurs van de 20ste eeuw, en drukte met haar Earthsea-reeks een blijvende stempel op het fantasy genre. Ze won talloze prijzen en beïnvloedde auteurs gaande van Salman Rushdie tot Neil Gaiman. Zelf noemde ze figuren als J.R.R. Tolkien, Philip K. Dick en Lev Tolstoj als belangrijke invloeden, en het is vooral de invloed van die laatste, en de Russische literatuur in haar geheel, die in Malafrena terug te vinden is.
Malafrena speelt zich af in het fictieve Orsinia, een deelstaat van het reële Oostenrijkse Rijk, dat in een post-Napoleontisch Europa bedreigd werd door de nationalistische en liberale ideologieën van de Verlichting. Beginnend in 1825 bouwt de roman langzaam op naar het revolutiejaar 1830, dat revoluties in onder andere Frankrijk, België en Griekenland zag, maar dus ook het multi-etnische lappendeken dat het Oostenrijkse Rijk was, danig onder druk zette.
Tegen deze quasi-historische achtergrond volgen we de jonge idealistische Itale Sorde, de erfgenaam van het afgelegen landgoed Malafrena, die naar de Orsiniaanse hoofdstad trekt om er een liberaal tijdschrift uit te geven en zo op zijn manier aan de revolutie probeert bij te dragen. Terwijl we Itale op zijn avonturen volgen, keren we ook regelmatig terug naar Malafrena waar zijn zus Laura enigszins verweesd achterblijft bij een vader, die het vertrek van zijn zoon maar moeilijk kan verwerken. En dan is er ook nog Piera, een jeugdvriendin van Laura en Itale, die in navolging van die laatste het ouderlijke huis verlaat en een wereld ver van het vertrouwde Malafrena ontdekt.
Malafrena is dus vooral een roman over jonge mensen die hun plaats in een snel veranderende wereldproberen te zoeken, fouten maken, zich aanpassen en weer verder proberen te gaan. De invloeden van de Russische literatuur, waar fictieve figuren en historische gebeurtenissen in een episch geheel samengaan, zijn duidelijk, maar tegelijk is Malafrena ook een gelaagde Bildungsroman en leunt het veel dichter aan bij historische fictie dan bij de klassieke fantasy waarmee Le Guin bekend werd.
Malafrena is zeker niet Le Guins bekendste of meest gevierde werk maar verdient zeker haar plaats in een rijkgevulde bibliografie en is zeker het lezen waard.
B.A.