De grote kameraad

Een inkijk in het leven van 's werelds meest ondoorgrondelijke leider.

Niemand is zo met geruchten omgeven als de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un. We weten niet eens precies hoe oud hij is, laat staan hoe hij is opgegroeid en hoe hij zijn land bestuurt. Zijn land is arm, maar bezit wel kernwapens. Het is zwaar communistisch, maar flirt met het Westen. En we weten vooral wat Jong-un zijn tegenstanders – soms zijn eigen familieleden – aandoet om de macht in handen te houden. Maar wie is hij en wat is hij van plan?

Anna Fifield, vermaard Azië-verslaggever, won het vertrouwen van Jong-uns tante en oom, Jong-uns enige westerse contacten en zijn kok. Aan de hand van hun onthullingen creëerde ze een onthutsend portret van 's werelds meest geïsoleerde en zeer gevreesde dictator. Maar dit boek is meer dan een biografie. Fifield onderzoekt ook hoe informatie over Noord-Korea ons bereikt, hoe de toekomst van het land eruit zal zien en wat dit voor de rest van de wereld kan betekenen.

Sinds 1945 is Korea verdeeld in een noordelijke en een zuidelijk deel. De verdeling kwam er na de tweede wereldoorlog en een halve eeuw bezetting door Japan. Onder westerse invloed ontwikkelde zuidelijk Korea zich razendsnel. In het noorden kwam met steun van de Sovjet-Unie en China  Kim II-sung aan de macht van een communistisch regime. Vele decennia na mekaar ging de economie alsmaar achteruit. Terwijl het land geteisterd werd door grote hongersnoden werd Kim Il-sung s’wereld grootste afnemer van Hennessy Paradis-cognac, met een import van een miljoen dollar per jaar. 

Tachtig jaar later is de Kim dynastie nog steeds de absolute machthebber. Vandaag is het de derde dictator op rij: Kim Jong-Un. 

De eerste hoofdstukken van dit boek gaan dieper in op de geschiedenis van het land en hoe de Kim dynastie zich kon vestigen. Kim Jong-Un verschijnt pas laat op het politieke toneel, als late twintiger, als uitverkoren zoon uit  een grotendeels geëlimineerde familie. Hij is dan opgegroeid tot een rotverwend, wereldvreemd en agressief persoon. Hij volgde een soort van privécollege in Zwitserland met verplichte handenklappende medescholieren aan het spelersplein als hij de basketbal vastgreep… en maakte er vooral vele speelgoedvliegtuigjes. Later volgt hij de militaire academie in Noord-Korea en studeert als enige cum laude af. Naar verluidt gaf hij als strategisch vernuft de les aan zijn professoren.  

Bij het overlijden van zijn vader wordt zijn persoonsverheerlijking ten top gedreven: hij wordt de ‘Leider Kameraad’ in de overgangsperiode, in de officiële berichten ook de ‘Briljante Kameraad’, de ‘Jonge Generaal, de ‘Morgenster die de hele natie beschijnt. De jongen die op school niet oplette, werd al snel gekwalificeerd als het ‘genie der geniën’. Eenzaam in zijn populariteit zal hij zich maar één prioriteit stellen: zijn persoonsstatus hoog houden. Hij zal dat doen als een tacticus die de elite aan zijn kant weet te houden, soms als charmante man, evenzeer als wrede dictator. 

Dit boek gaat over veel meer dan alleen Kim Jong-Un. Het boek gaat over gans Noord-Korea, over economie, cultuur, het leven van de kleine man en politiek. De ‘Grote Kameraad’ is daar maar één aspect van. Anna Fifield onderbouwt haar geschiedschrijving door gesprekken met vele vluchtelingen, uit alle lagen van de samenleving en met als gemeenschappelijke noemer voor de Noord Koreaan een permanente angst voor represailles.  Het economische leven voor de gewone mensen mag dan vandaag al gestoeld zijn op een gedoogde kleinschalige markteconomie die hongersnood kan voorkomen, het regime overleeft met ongeëvenaarde wreedheid. Het politieke oude kastensysteem blijft naarstig in stand en straft degenen die twijfelen genadeloos. Het systeem van schuld door associatie is ingevoerd waardoor drie generaties soms levenslang gestraft worden voor de misdaad van één persoon, Het Noord Korea van vandaag blijkt tot een halfslachtige corrupte en klein kapitalistische natie te zijn verworden waarbij een beperkte elite van hoogverdieners om eigenbelang een dynastie in stand houden en ten dienste staat van de hooggeëerde Kim Jong-Un. 

Kim Jong-Un zelf is de familietelg. Narcistisch grootgebracht tot narcistisch heerser. 30% van het bruto nationaal product wordt besteed aan het militaire apparaat, kernwapens, en cyberoorlogsvoering, onberekenbaar voor zowel China als De Westerse wereld. Een cultfiguur die huwde met een filmster, zijn zuster als enige betrouwbare bondgenoot, zelf veelvraat uit angst, kettingroker, zware alcoholieker met een ziekelijk overgewicht, suikerziek en vroegtijdige artritis, maar wellicht zoals elke mens hopend op overleving en een rustig sterfbed. Precies zijn absolutisme en narcisme zet ook de grote vraagtekens bij de toekomst, Kim Jong-Un beschikt als eenzaat over een verschrikkelijke wereldlijke macht. 

Over de schrijver van dit boek, Anna Fifield, worden internationaal wel bedenkingen naar voor geschoven. Zo zouden haar bevindingen te veel gebaseerd zijn op getuigenissen van de vluchtelingen, van zij die in ongenade vielen of om economische redenen de vlucht kozen. Wel is Noord-Korea haar ‘specialiteit’. Ze is vanuit Beijing hoofdredacteur voor The Washinton Post, en was eerder al gestationeerd in Japan en beide Korea’s. Voor de Financial Times maakte ze vanuit twintig landen reportages. Ze is de enige journalist met toegang tot de ‘inner circle’ van Kim Jong-un. 

Koen E.