De kindertrein

Het is 1946 als de zevenjarige Amerigo zijn arme buurt in Napels moet verlaten en door zijn moeder op een trein wordt gezet. Samen met duizenden andere kinderen uit het zuiden van Italië zal hij het hele land doorkruisen om een paar maanden in een gezin in het noorden door te brengen; een initiatief van de Communistische Partij om de kansarme kleintjes uit de ellende van na de oorlog te halen. Amerigo weet niet wat hem te wachten staat, maar eenmaal daar wordt hij vertroeteld en krijgt hij het grootste cadeau dat hij in zijn leven zal krijgen: een viool.

Met de verbazing en de eigenzinnigheid van een intelligent kind van zeven laat Amerigo ons zien hoe ingrijpende gebeurtenissen het leven beïnvloeden. De kindertrein is een epische en hartverscheurende roman over opgroeien, onmogelijke keuzes, loyaliteit en liefde.

Amerigo is zeven als hij op de trein wordt gezet door zijn moeder. Hij begrijpt niet goed waarheen hij gaat en waarom het gebeurt. Samen met duizenden andere kinderen maakt hij een lange reis naar het noorden van Italië. Hij is bang en voelt zich compleet verloren. Door omstandigheden komt hij terecht bij een alleenstaande vrouw. Hij woont bij haar en leert haar familie kennen. Na een tijdje voelt hij zich echt thuis in zijn nieuwe omgeving. Hij mag naar school, maakt nieuwe vrienden, wordt overladen met liefde en krijgt een wel erg waardevol cadeau : een viool. Na een drietal maanden keert hij terug naar Napels. Thuis voelt anders dan ervoor. Het is niet meer zo warm. Alles lijkt donkerder. Als zijn moeder dan ook nog eens zijn viool verkoopt neemt hij een alles veranderende beslissing: hij keert terug naar het noorden. Een beslissing die zijn hele leven bepaalt.

Je voelt doorheen het boek de trauma’s die de oorlog heeft achtergelaten. De strijd om het hoofd boven water te houden en het leven opnieuw zin te geven. Wat me ook aangreep is het offer dat de moeder van Amerigo maakt door haar zoon op de kindertrein te zette. Het is een ongelooflijke daad van liefde die zware gevolgen heeft. Deze kindertreinen (treni della felicità, de treinen van geluk) zijn buiten Italië niet erg bekend. Dankzij Viola Ardone is dit een stukje Italiaanse geschiedenis die buiten de landsgrenzen treedt.

Er is sprake van heel veel wederzijdse niet uitgesproken liefde.

Ardone hanteert een vlotte schrijfstijl. Het boek leest makkelijk, al had ik wel wat moeite met de manier waarop Ardone Geronimo laat ‘spreken’. Wat hij zegt, denkt en ervaart past niet echt bij een zevenjarige. Als je dit kleine detail buiten beschouwing laat is dit een knap geschreven boek!

Saskia Van Bastelaere, gastrecensie