De dag dat ik mijn naam veranderde
Als haar zusje sterft komt Anna niet aan rouwen toe. Er moet een huis worden leeggeruimd, een testament worden uitgevoerd en er moet contact met de kinderen worden gezocht. Vooral dat laatste, want sinds de dag van Lize’s uitvaart zijn haar kinderen onbereikbaar geworden. De mensen die Anna zouden kunnen helpen durven niet in te grijpen.
De dag dat ik mijn naam veranderde is een boek over macht en onmacht, over liefde en dood, rouw en wraak, geworteld in een waargebeurde familiegeschiedenis.
Bibi Dumon Tak schreef tot nu toe voornamelijk literaire non-fictie voor kinderen, dikwijls over dieren. Ook schreef zij reeds eerder drie boeken voor volwassenen, waarvan Rotjongens veel persaandacht kreeg. Ditmaal gaat het verhaal over haarzelf en vooral over haar zus Lize (niet haar echte naam) die ze verloor aan een verbeten strijd tegen kanker.
Lize is acht maanden gescheiden als het noodlot keihard toeslaat. Ze krijgt het verdict kanker en eigenlijk onmiddellijk terminaal. Lize heeft samen met haar man twee zoontjes Mischa en Rémy, natuurlijk is er onderling een regeling getroffen inzake de opvoeding maar hoe doe je dat met een man die de onredelijkheid zelve is. Ook toen ze nog samen waren was in zijn ogen niets eerlijk, tot het geven van borstvoeding toe. Er waren afspraken fifty/fifty dat lize de borstvoeding gewoon mocht geven en deels dat ze moest afkolven omdat hij er ook deel van wou uitmaken... Dit klinkt misschien niet gek maar hij dreef dit heel ver door tot in het absurde toe.
Het verhaal gaat vooral over het ziekteverloop van Lize maar Anna, Bibi Dumon Tak haar tweede naam, vertelt ook over hun jeugd. Ook hun ouders zijn gescheiden. Anna en haar broer gingen vaak op bezoek bij hun vader in Zeeland, in een akkerhuisje. Lize is dan nog te klein, een achterkomertje dat slechthorend geboren is. Ze wordt hierdoor als ‘achterlijk’ aanzien, maar ze leert praten, heeft hoorapparaten en kan na speciaal onderwijs naar de universiteit. Daar heeft ze voor moeten knokken en dat zal nu ook doen tegen haar ziekte. Alles wil ze proberen tot in Duitsland en Gent voor nieuwe methodes en therapieën, een verbeten gevecht. Ze zit er heel erg mee dat ze niet in vertrouwen zal kunnen sterven, ze kent haar ex maar al te goed.
Na de dood van haar zus bepaalt de ex van Lize dat zij de kinderen niet meer mag zien, dat terwijl ze meehielp met de opvang en opvoeding van de kinderen toen zij bij haar zus waren. Ook hun moeder, oma van de jongens kreeg die boodschap. Dit geldt dan weer niet voor haar vader en haar broer en zijn gezin. Het is ontzettend wreed en daardoor komt ze niet aan rouwen toe. Dat is ook het punt waarom ze haar naam wil veranderen omdat vrouwen doorheen de geschiedenis onderdrukt worden in een dominante mannencultuur. Ze worden zelfs als minderwaardig aanzien, zeker n deze familie. Zij komt in contact met een psychologe die zegt dat haar ego haar in de weg staat. Woede is haar brandstof en die mag je niet onderdrukken maar je er niet laten door verzengen.
In een interview met de schrijfster las ik: “Dit boek moest geschreven worden ook al zullen de gevolgen niet min zijn maar de kans dat om haar neefjes te zien is toch al nihil“. Maar tijdens het schrijven voelde de auteur dat ze te veel in die woede bleef hangen en er dus een zeker luchtigheid moest inkomen. Daarvoor bedacht zij verschillende vervloekingen voor de ex van Lize waarover zij steeds zegt: “De man wiens naam ik niet wil noemen...”, gevolgd door een verwensing die dikwijls hilarisch is.
“Moge de eikenprocessierups zijn verzamelde haar onafgebroken zijn richting laten waaien...”
“Mogen aarsmaden zich vrolijk door zijn lichaam bewegen...”
“Moge blauwalg al zijn poriën vullen..."
Dit boek raakte mij heel diep, ik kan het iedereen aanraden. “Familie,” het doet wat met een mens!
Lut Delanghe