Oogje. Het kleine meisje uit de Lange Tafelstraat
In 'Oogje. Het kleine meisje uit de Lange Tafelstraat' rekenen twee pubers even geestdriftig als nietsontziend (en ongericht) af met de schande van hun verwaarlozing. De oersterke Beertje wordt door zijn harteloze ouders in een circus gedumpt, een omgeving die zijn leven er nauwelijks beter op maakt. Maar hij ontmoet er de hyperintelligente idiosyncratische Oogje (een meisje met downsyndroom) met wie hij op een oude Zündapp op de vlucht slaat. Wat volgt is een spectaculaire en spannende road novel vol bizarre ontmoetingen waarin de twee veronachtzaamde kinderen een spoor van vernieling aanrichten, zeker nadat Oogje verdwijnt en Beertje haar moet terugvinden.
Ik hou wel van enig absurdisme. ‘t Is amusant en het zorgt voor de nodige vrolijke noten in ons leven. Ik vind het zelfs een levenskunst. Dat Marnix Peeters deze levenskunst beheerst bewijst hij opnieuw met ‘Oogje. Het kleine meisje uit de Lange Tafelstraat’. Meer zelfs hij giet deze kunstvorm in een literaire vorm waardoor deze vrolijke noten ons ook met woorden bereiken. Ik ben hem daar eeuwig dankbaar voor.
Hiervoor kruipt hij in de huid van Beertje, de ik-verteller in dit knotsgek wervelend verhaal waar een meer dan behoorlijke hoek af is. Denk nu zeker niet dat er hier zo maar een leuk fantasierijk vertelseltje op jou afkomt. Peeters kan wel degelijk schrijven. Hij pakt je na het eerste hoofdstuk waarbij Beertje zich persoonlijk richt naar de lezer en aangeeft dat hij zijn best gaat doen om zijn verhaal even neer te schrijven genadeloos vast en sleurt je mee doorheen een wervelwind van gebeurtenissen die in een staccatoritme op elkaar volgen.
‘Beertje’ De Winter is als kind meer dan ongewenst en wordt door zijn hardvochtige en ronduit domme ouders na een leven vol beledigingen en verwijten gedumpt bij een rondtrekkend circus: ‘Het Huis van Vertier van Fred Trompet di Modrone.’ De droefenis van zijn jeugdig bestaan schuift Beertje in cursieve tekst doorheen zijn verhaal. Deze bitterzoetheid staat in volle contradictie met het vrolijke karakter van de roadmovie die hij vertelt en is meteen ook een ernstige aanklacht tegen onverantwoord ouderschap. Ouders moeten beter weten, ga niet lichtzinnig over ouderschap heen. Het is bij dat circus dat Bertje Oogje leert kennen, Oogje heeft het syndroom van Down en de eigenaardige gewoonte om steeds te rijmen als zij spreekt. Maar zij heeft meer in haar mars dan je zou denken. Beertje wordt er door Leider Weiss opgeleid tot goochelaar en moet als act Oogje doormidden zagen. De twee kunnen het goed vinden met elkaar en wanneer directeur Fred Trompet bij Oogje doet wat je als rechtschapen mens niet doet slaan bij Beertje de stoppen door. Hij is echter beresterk, te sterk. Na dat voorval slaan ze samen op de vlucht op een aftandse oude Zündapp. (Wie mijn leeftijd heeft weet wat dat is en anderen moeten dat maar eens googelen) Het is de start van een vlucht waarbij ze samen de marginaliteit verder induiken en types tegenkomen die ook aan die zelfkant van de maatschappij staan. Personages als Billy, de wallaby die met een bromfiets rijdt, de circusdirecteur die met zijn pruik praat, de Roemeense hoer Ruxandra, die Beertje alle knepen van het vak leert, Kenny Reetliker, Zuster Anna-Alice en de louche Swa Van Kerkhof en nog andere razen in sneltrein voorbij, blijven hangen en keren terug. Tussenin deze sneltrein en woordenvloed schuift Marnix Peeters in het begin voor de lezer tegen beter weten in met Romeinse cijfers gemarkeerde stukken tekst die regelrecht uit een handboek lijken te komen van een begrafenisondernemer. Je vraagt je gedurig af wat moet ik daarmee tot op het ogenblik dat de desbetreffende geriater ten tonele verschijnt en ook dit op zijn plaats valt. De stukken en delen die in het begin als ongeleide projectielen overal heen schieten komen gaandeweg tot één geheel en vallen samen tot het doel dat de twee hoofdpersonages zichzelf bij aansturing van een van die ten berde gebrachte zonderlingen hebben gesteld. Zij zullen hun verhaal halen bij wie de oorzaak zijn van dat gedumpt leven.
Gitzwart en bitterzoet maar met zo’n grandioze vleug humor geschreven, zalige lectuur die je laat glimlachen, laat grollen van plezier maar je ook voor schut zet.
En wie nu weet wat een Zundapp is begrijpt ook de cover, het is het enige dat daar bij past...
Jan Stevens, redacteur boekensite.gent