Nachtschuim

Literatuurjunkie Jeroom Claassen verkeert in een staat van blinde bewondering voor de cultdichter Nico Den Donder,
die hem vlak voor zijn dood toevertrouwt dat er onder de arduinen gedenkstenen van de monumentale begraafplaats
Schoonselhof nog nieuw werk van hem verborgen ligt. Hoewel het onduidelijk is of de dichter de waarheid sprak, begint
Claassen aan een even uitzichtloze als misdadige zoektocht.

Nachtschuim is een roman over het onvermogen van een mens om zich te binden: aan andere mensen, aan een carrière,
aan de liefde, aan de realiteit. Het is een verhaal over ouderliefde en ouderhaat, over vergankelijkheid, loyaliteit en
de flinterdunne lijn tussen waan en werkelijkheid. Claassen is zowel een romantische cynicus als een cynische romanticus.
Auteur Koen Strobbe schiep opnieuw een personage en een verhaal dat je maar niet wilt loslaten.

‘Nachtschuim’ het woord bestaat niet, maar hier is het een verwijzing naar passie die een grens overschrijdt en een obsessie wordt, naar obsessie die naar destructie leidt. Nachtschuim is de tweede roman van Koen Strobbe na Hotel Solitude waar hij reeds het pad van het thrillergenre verliet. Mijn afwachtende leeshouding na de schitterende voorganger: “Zal dat boek mij terug in een maalstroom nemen?”, sloeg terug gauw om in leesdrift. Ook hier is de zoektocht naar geschreven, verloren gewaande woorden de draad die alles aan elkaar verbindt, maar ook de leidraad naar de obsessie van hoofdfiguur Jeroom Claassen die een doctoraat schreef over Nico Den Donder, een dichter die na het verbranden van zijn hele oeuvre er nauwelijks 10 van overhield en daar te laat in zijn leven furore mee maakte. Die 10 gedichten waren echter zo sterk dat ze een doctoraat waard waren. Claassen heeft na zijn doctoraat de dichter nooit meer losgelaten en op zijn sterfbed fluistert die hem in dat er nog gedichten van hem bestaan, op de begraafplaats Schoonselhof in Antwerpen. Den Donder werkte als steenkapper bij een steenhouwerij waar hij op de achterzijde van de zerken zijn gedichten beitelde, dat is althans wat Den Donder in laatste verzuchtingen toevertrouwt aan Claassen.  

Hoe en waar komen niet meer over de lippen van de stervende dichter. Gepassioneerd door de man en zijn beperkt aantal gedichten grijpt Claassen zijn kans en gaat op zoek naar die verloren schat. Zijn ultieme droom is de bekendmaking van deze verborgen schat, zijn moment om in de spotlights van de academische en literaire wereld te staan. Deze introductie spreidt Koen Strobbe uit over de eerste hoofdstukken en alinea’s wisselend tussen de personages Claassen en Den Donder. Zij zullen verbonden blijven met elkaar tot het laatste woord. Maar er is meer, Koen Strobbe bouwt zorgvuldig zijn roman op met een aantal zijlijnen in Claassen zijn leven. Zijn vader die als een despoot alle touwtjes in handen houdt, zijn moeder die wegdeemstert, Ditte een vriendin die hij stelselmatig afstoot, zijn moeizame werksituatie bij zijn promotor en diens achterbakse assistent en bende losgeslagen dokwerkers als buren. Al die nevensituaties gebruikt Koen Strobbe om een beeld te creeëren van Claassen, om zijn karakter vast te zetten zonder de drive naar de zoektocht van die verloren gewaande gedichten uit het oog te verliezen. Je zal je somtijds wel af en toe afvragen of er niet te veel ballast wordt meegenomen in het verhaal maar samen vormen ze de aard en oorzaak van Claassen zijn obsessief gedrag. Dat gedrag komt tot uiting in zijn hilarische omschreven nachtelijke zoektochten in het Schoonselhof. Strobbe drijft het tempo meer en meer op als na een betrapping op heterdaad de vader van Claassen terug de touwtjes in handen neemt en hij gedwongen wordt om in behandeling te gaan bij psychiater Finkelstein. Finkelstein wordt meer en meer een sleutelfiguur die niet alleen Claassen zijn leven zal bepalen maar ook dat van zijn moeder bepaalt, als vriend van zijn vader. Maar de weerbarstigheid van de patient is niet te breken en hij slaat terug, hevig en met zware middelen. Het hele verhaal blijft boeien, tot de laatste woorden blijf je in vertwijfeling en klaarheid komt pas bij het nachtschuim op het eind. 

Nachtschuim zweept je op, beitelt de vraag: “is het echt zo?”, in je geheugen terwijl je leest en steeds maar dichter en dichter komt bij het eindpunt van een zelfdestructie. De klaarheid komt pas op ‘t eind bij nachtschuim. Meeslepend.  

Jan Stevens, redacteur boekensite.gent