De leugenboom

Liesbeth groeit op in een Zeeuws dorp in de jaren vijftig en zestig. Ze is de dochter van de bovenmeester. Ze moet een voorbeeldig kind zijn, want wat zouden de mensen er wel niet van zeggen als ze dat niet was? Als ze wat ouder wordt komt ze af en toe even in opstand. Heel even maar, want de starheid van haar vader belemmert haar. Als later de zorg voor haar oude vader op haar neerkomt, loopt ze tegen dezelfde onbuigzaamheid aan. Hij dementeert en is voortdurend alles kwijt, hij wil auto blijven rijden en niet naar een bejaardentehuis. 'Alles gaat toch goed. Ik hoor goed, ik zie goed en mijn verstand is ook nog goed.' Liesbeth moet een uitputtende strijd voeren, niet alleen met haar vader maar ook met het brave kind in zichzelf.

De leugenboom is een mooi verhaal over Liesbeth en haar vader dat zich af speelt over verschillende periodes van Liesbeths leven, in de jaren ’50 – ’60 tijdens haar jeugd, een periode rond de dood van haar moeder en het heden. Liesbeth is enig kind en dochter van de ’bovenmeester’ en dan moet je beter zijn dan de anderen, kunnen lezen en rekenen als je kleuter bent, gewoon overal torenhoog bovenuit steken. Liesbeth doet en ondergaat alles omdat ze een gehoorzame dochter wil zijn. Als een grootvader komt inwonen is er van liefde en genegenheid niks meer over en wordt de breuk tussen moeder en vader nog groter. Haar moeder gaat gebukt over “ Man’s wil is wet,” ze is dan ook geen steun voor Liesbeth. Het is een leven van heel veel ‘moeten’ en weinig mogen wat als enig kind zwaar is om dragen.
Als ze haar eigen leven heeft opgebouwd met Anton en samen twee kinderen hebben ziet ze hoe haar vader dementeert. Hij kan nog nauwelijks voor zichzelf zorgen, met geld omgaan, auto rijden... Het is een lange strijd want hijzelf ziet het probleem niet is stug en onbuigzaam. Een aantal andere karaktertrekken die tot uiting komen door zijn ziekte stuiten haar hard tegen de borst. Zo heeft hij een nieuwe vriendin Ria waar hij heel lief tegen is, iets wat ze nooit heeft gezien tussen haar vader en moeder en kan hij zijn seksuele behoeftes openlijk nauwelijks verhullen.
Na een lange tijd tegen gerechtelijke en publieke instanties zoals (rijbewijs, paspoort, machtiging voor geldbeheer, politie...) krijgt hij na jaren een plaats in een bejaardenhuis. Rust is er voor Liesbeth nauwelijks bij. Ze gaat gebukt onder schuldgevoel omdat ze hem niet in huis wil én kan nemen, onder de dualiteit van ergernissen en medelijden maar blijft steeds de gehoorzame, brave dochter die hem bezoekt en steevast alles voor hem regelt.
Veel lezers zullen daar geen begrip voor kunnen opbrengen maar haar relatie met haar vader is erg complex en boordevol tegenstrijdige emoties.
Het is een heel herkenbaar verhaal voor mensen die de zorg hebben voor dementerende (groot-)ouders of voor mensen die opgroeiden in een beklemmende omgeving of in de beide zoals Liesbeth.
De leugenboom is een verduidelijking en vraag naar begrip voor al die mensen die reageren en handelen vanuit een diep gevoel van ‘moeten, braaf en gehoorzaam zijn.’
Het geschreven in een heldere en vrij toegankelijke schrijfstijl, sommige lezers zullen in de eerste helft wel moeten wennen aan het voortdurend verspringen in andere tijdsperiodes.  Het tweede deel speelt zich praktisch volledig af in het heden, soms wat lang in de steeds terugkerende discussies en gesprekken maar die tonen ook des te meer aan hoe lang deze strijd wel was.

Lut